Ayıraç (İndikatör) nedir
Çeşitli maddeleri tanımak varlığını anlamak için kullanılan maddelere ayıraç denir.
1. Örnek Biüret proteinin ayıracıdır. Et, süt, yumurta, peynir, bakla, fasülye, nohut, mercimek besinlerinde protein bulunmaktadır. Bu besinler biüret ile ısıtıldığında mor renk verir.
Protein + Biüret + ISI ——-> Mor Renk
İki adet deney tüpü alınarak 1 nolu tüpe 5 ml. su, 2 nolu tüpe de 5 ml. yumurta akı konur. Her iki tüpe de 10’ar damla biüret ayracı damlatılır ve ısıtılır. 2.tüp mor renge dönüşür. 1. tüpe su konulmasının nedeni biüret ayracıyla oluşan renk farkını ayırt edebilmek içindir.
2. Örnek Soluduğumuz havada karbondioksit gazı verdiğinizi kireç suyuna üfleyerek anlayabiliriz. Solunumla dışarı verdiğimiz karbondioksit gazı kireç suyunu bulandırır. Kireç suyunun bulanması ile karbondioksit gazının varlığı anlaşılır.
Karbonhidrat ayıraçları
Karbonhidratların bulundukları besinler: ekmek,pilav,makarna,unlu yiyecekler,patates,süt,süt ürünleri,meyveler v.b.
• Nişasta + İyot Çözeltisi ——- > Mavi – Mor Renk
• Nişasta + Lügol Çözeltisi ——- > Mavi – Mor
• Glikoz + Fehling Çözeltisi —–ISI—-> Kiremit Kırmızısı Renk
Protein ayıraçları
Proteinlerin bulundukları besinler: et,süt,yumurta,peynir,bakla,fasulye, nohut,mercimek v.b.
• Protein + Nitrik asit ———ISI——- > Sarı Renk
• Protein + Biüret ———–ISI——- > Mor – Menekşe Renk
• Protein + Fehling Çözeltisi—-ISI—–>Menekşe Renk
• Protein + Lügol ————ISI——— > Sarı Renk
Yağ ayıraçları
Yağların bulundukları besinler: içyağı,kuyruk yağı, zeytinyağı, mısır yağı, pamuk yağı, ayçiçek yağı, soya yağı, fındık , ceviz, fıstık yağı
• Yağ + Eter ———————> Kağıt üzerinde saydam leke
• Yağ + Aseton ——————> Kağıt üzerinde saydam leke
• Yağ + Alkol ——————–> Kağıt üzerinde saydam leke