Kimyasal Reaksiyonlarda Denkleştirme Çözümlü Sorular
Soru sayısı:5
Kimyasal Tepkimelerde Denkleştirme
Kimyasal tepkimelerde girenlerin atom cinsi ve türü, ürünlerin atom cinsi ve türüne eşit olmak zorundadır. Bu nedenle kimyasal tepkime de bileşiklerin önüne uygun katsayılar yazılarak denkleştirme yapılır.
Kimyasal tepkimenin denkleştirme kuralları
- Atom sayısı en fazla olan bileşikten denkleştirilmeye başlanır.
- Genellikle en fazla atom içeren bileşiğin katsayısı 1 olarak kabul edilir. (Bazı durumlar da değiştirilebilir)
- Denkleştirmede Hidrojen (H) ve en sona da Oksijen (O) bırakılır.
- O2 , H2 gibi molekül yapıda olan elementlerin katsayısına 1/ 2 , 3/2 gibi kesirli sayılar yazılabilir.
- Denkleştirmede sadece katsayılar değiştirilir. Bileşiğin ortasına altına veya başka bir yere rakam yazılmaz.
Soru1: N2 + H2 → NH3 kimyasal tepkimesini denkleştirelim.
Çözüm
En fazla atom içeren bileşik NH3 olduğu için buradan başlayacağız.
Girenlerde N iki, ürünlerde N bir tane olduğu için NH3 önüne 2 katsayısı yazılır.
N2 + H2 → 2 NH3 olur.
Girenlerde Hidrojen atom sayısı 2, ürünlerde ise 6 dır. Hidrojenleri eşitlemek için H2 nin önüne 3 yazarız.
Tepkimenin Denkleşmiş Hali
N2 + 3H2 → 2NH3
Soru2: C3H8 + O2 → CO2 + H2O kimyasal tepkimesini denkleştirelim.
Çözüm
En fazla atom içeren bileşik C3H8
Girenlerde karbon 3, ürünlerde 1 olduğu için CO2 nin katsayısını 3 yaparız.
C3H8 + O2 → 3CO2 + H2O olur.
Hidrojen atomlarını denkleştirecek olursak
Girenlerde 8, ürünlerde 2 Hidrojen vardır. Bu nedenle H2O nun katsayısını 4 yaparız.
C3H8 + O2 → 3CO2 + 4H2O olur.
En son oksijenin denkleştirmesine geliyoruz.
Girenlerde 2, ürünlerde 10 Oksijen bulunmaktadır. Girenlerdeki O2 katsayısını 5 yaparız.
Tepkimenin Denkleşmiş Hali
C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O
Soru3: C6H12O6 + O2 → CO2 + H2O tepkimesini denkleştiriniz.
Çözüm
İçerisinde en fazla atom içeren bileşik C6H12O6 (24 atom var) olduğu için buradan başlayacağız.
Girenlerde Karbon sayısı 6, ürünlerde 1 olduğu için CO2 nin katsayısını 6 yapacağız.
C6H12O6 + O2 → 6CO2 + H2O olur.
Girenlerde Hidrojen sayısı 12, ürünlerde 2 olduğu için H2O katsayısını 6 yapıyoruz.
C6H12O6 + O2 → 6CO2 + 6H2O olur.
En son Oksijen denkleştireceğiz.
Girenlerde Oksijen 8, ürünlerde 12 + 6 =18 oksijen vardır.
C6H12O6 bileşiğinin katsayısını değiştiremeyiz. Bu nedenle sadece O2 nin katsayısı değişebilir.
18 oksijenden 6 tanesi C6H12O6 içerisinde olduğu için 18 – 6 = 12 oksijen olması için O2 katsayısı 6 olmalıdır.
Tepkimenin Denkleşmiş Hali
C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O
Soru4: C3H8 + O2 → CO2 + H2O tepkimesini denkleştiriniz.
Çözüm
En fazla atom içeren C3H8 bileşiğinden başlayacağız.
Girenlerden Karbon sayısı 3, ürünlerde 1 olduğu için CO2 katsayısını 3 yapacağız.
C3H8 + O2 → 3CO2 + H2O
Girenlerde Hidrojen sayısı 8, ürünlerde 2 olduğu için H2O katsayısını 4 yazacağız.
C3H8 + O2 → 3CO2 + 4H2O
Oksijen atomunun denkleştirilmesi en son yapılacaktır.
Ürünlerde 6+4 = 10 oksijen atomu bulunmaktadır. Girenlerde oksijenin katsayısı 5 yapılır.
Tepkimenin Denkleşmiş Hali
C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O
Soru5: C2H5OH + O2 → CO2 + H2O tepkimesini denkleştiriniz.
En fazla atom içeren C2H5OH bileşiğinden başlayacağız.
Karbon girenlerde 2, ürünlerde 1 olduğu için CO2 katsayısını 2 yapacağız.
C2H5OH + O2 → 2CO2 + H2O olur
C2H5OH bileşiğinde Hidrojen sayısı 6, ürünlerdeki H2O içerisinde 6 olması için katsayısını 3 yapacağız.
C2H5OH + 3O2 → 2CO2 + 3H2O