Fen Bilimleri

Erozyon ve Heyelanın Yer Kabuğuna Etkisi

A- Erozyon nedir

Üzerinde yaşadığımız toprağın su rüzgar gibi etkilerle aşınarak başka yerlere taşınmasına erozyon denir.

Erozyonun Nedenleri

1. Arazinin eğiminin fazla olması.
2. Bitki örtüsünün az olması.
3. Toprağın aşırı işlenmesi.
4. Yağışların düzensiz olması.

Erozyonun sonuçları

1. Verimli toprak giderek azalır.
2. Barajlar dolar.
3. Çölleşme meydana gelir.
4. Bitki ve hayvan türleri yok olur.

Erozyonu önlemenin yolları

• Ağaçlandırma yapılmalıdır.
• Eğimli araziler eğime dik sürülmeli ve taraçalama yapılmalıdır.
• Otlaklar aşırı otlatılmamalıdır.

B- Heyelan (Toprak kayması) nedir

Heyelan

Toprak tabakasının eğimli arazilerde büyük kütleler halinde kaymasına toprak kayması (heyelan) denir.
Heyelan fazla yağış alan ve eğimli arazilerde görülür.
Heyelan bir anda gerçekleşmesinden dolayı can ve mal kayıplarına neden olmaktadır.
Toprağın suya doyması sonucu bir anda gerçekleşir.
Heyelan genellikle ilkbahar mevsiminde görülmektedir.
Ülkemizde Karadeniz Bölgesi en çok heyelanın görüldüğü yerdir.

Heyelanın oluşma nedenleri

1. Aşırı yağış olması
2. Arazinin eğimli olması
3. Bitki örtüsünün zarar görmesi
4. Yamaçlardaki toprağın alınması
5. Toprağın yapısında kil gibi maddelerin olması

Heyelandan Korunma Yolları

1. Ağaçlandırma çalışması yapılmalıdır.
2. Heyelan olabilecek yerlere istinat duvarı örülmelidir.
3. Heyelan olabilecek toprak ve kayaçların kazılarak alınmalıdır.
4. Yamaçlara set yapılmalıdır.

C- Erozyon ve Heyelanın Farkları

1. Erozyon toprağın aşınması, heyelan toprağın kütle halinde hareketidir.
2. Erozyon uzun sürede, heyelan aniden olur.
3. Erozyonda canlılar dolaylı olarak etkilenir, heyelanda ise canlılar ölebilir.
4. Erozyon kurak alanlarda fazla görülürken, heyelan yağışın fazla olduğu yerlerde fazla görülür.
5. Erozyonda toprağın üst kısmı aşınır, heyelanda toprakla beraber kaya parçaları da kopabilir.
6. Erozyon önlenebilir, heyelan ise önlenemez.
7. Erozyonu önlemek için ağaçlandırma yapmalıyız, heyelanın zararlarından korunmak için riskli yerlere yerleşim yapılmamalıdır.

Diğer Konular

• Erozyon Nedir
• Erozyonun Zararları ve Önleme Yolları
• Erozyon ve Heyelan Konusu Doğru-Yanlış Soruları