Ebola virüsü nedir
Ebola çok tehlikeli bir virüstür. İshal, kanama, deri döküntüleri ve yüksek ateşe neden olur.
Adını, Afrika’daki bir nehirden alır. Bulaşıcıdır. Kontrol altına alınmazsa salgınlar görülür.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 4. Risk Grubu Patojen olarak kabul edilmektedir.
- İnsandan insana çeşitli vücut sıvıları (kan, kusmuk, idrar, dışkı, ter) ile geçmektedir.
- İnsan vücuduna ağız yolu, solunum yolu veya ciltteki kesilerle virüs vücuda girebilmektedir.
- Ebola Virüsü insanlarda sıklıkla ölüme yol açan ciddi bir hastalıktır.
- Ebola Virüsü Hastalığı salgınlarında ölüm oranı %90’lara kadar çıkabilmektedir.
- Ebola Virüsü Hastalığı salgınları öncelikle tropikal ormanların yakınında bulunan Orta ve Batı Afrika’nın ücra köylerinde meydana gelmektedir.
- Virüs bağışıklık sistemi çökerterek ölümlere neden olmaktadır
- Virüs insanlara vahşi hayvanlardan geçer ve insandan insana bulaşır.
- Meyve Yarasaları Ebola Virüsünün doğal konağı olarak görülmektedir.
- Hastalığın insan ve hayvanlar için özel bir tedavisi ya da aşısı bulunmamaktadır.
Ebolanın Tarihçesi
Ebola ilk olarak 1976 yılında Sudan’ın Nzara ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin Yambuku kentlerinde eş zamanlı 2 salgına yol açmıştır. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde görülen salgının Ebola Nehri yakınında bir köyde meydana geldiğinden hastalığa bu isim verilmiştir. Ebola Virüsü 5 ayrı türe sahiptir.
Ebola nasıl bulaşır
Ebola virüsünün doğal rezervuarı şu ana kadar ispat edilemediğinden bir salgın başlangıcında virüsün insana nasıl bulaştığı bilinmemektedir. Araştırmacılar ilk hastanın enfekte bir hayvanla temas sonucu virüsü aldığı hipotezini ileri sürmüşlerdir.
İnsan enfeksiyonu oluştuğunda virüsün başkalarına bulaşmasının birçok yolu vardır. Ebola enfekte insanlarla doğrudan temas yoluyla insandan insana bulaşır. Bunlar:
– Enfekte bir kişinin kanı ya da salgılarıyla doğrudan temas.
– Enfekte salgılarla kontamine olmuş objelerle temas.
– Defin işlemleri sırasında cenazeye doğrudan temas edilmesi de hastalığın yayılmasında etkendir.
– İyileşen erkek hastaların spermleri yoluyla hastalığı 7 haftaya kadar bulaştırması mümkündür.
– Ebola Kanamalı Ateşi’ne yol açan virüsler, genellikle hasta bakımıyla uğraşırken enfekte salgılarla teması olan aileler ve arkadaşlar aracılığıyla yayılmaktadır.
Ebola Kanamalı Ateşi salgınlarında hastalık sağlık tesislerinde hızla yayılabilir (klinikler, hastaneler v.b.). Maske, elbise ve eldiven gibi uygun koruyucu ekipman giymeyen personelin bulunduğu sağlık tesislerinde virüse maruziyet riski yüksektir.
Enjektör ve ekipmanların uygun bir şekilde temizlenmesi ve imha edilmesi önemlidir. Tek kullanımlık olmayan malzemeler tekrar kullanılmadan önce sterilize edilmelidir. Sterilizasyona dikkat edilmezse virüs bulaşımı devam eder ve salgın büyüyebilir.
Ebolanın Belirtileri
- Ateş
- Baş ağrısı
- Eklem ve kas ağrısı
- Halsizlik
- İshal
- Kusma
- Mide ağrısı
- İştahsızlık
Bazı hastalarda da şu belirti ve bulgular görülebilir:
Kaşıntı, gözlerde kızarıklık, hıçkırık, öksürük, boğaz ağrısı, göğüs ağrısı, nefes almakta güçlük, yutkunma zorluğu, vücut içinde ve dışında kanamalar. Laboratuvar bulgularında düşük beyaz kan hücreleri ve trombosit sayısı ile yüksek karaciğer enzimleri görülmektedir. Son dönemde böbrek ve karaciğer yetmezliği görülmekte.
Belirtiler Ebola virüsüne maruz kalındıktan 2 – 21 gün (genellikle 8-10 gün) sonra görülür. Hastaların bir kısmı iyileşirken, neden bazılarının öldüğü tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla beraber ölenlerin virüse karşı yeterli bağışık yanıt geliştiremedikleri bilinmektedir.