F.8.4.6.Türkiye’de Kimya Endüstrisi
Önerilen Süre: 4 ders saati
Konu / Kavramlar: İthal edilen kimyasal ürünler, ihraç edilen kimyasal ürünler, ülkemizdeki kimya endüstrisinin gelişimine katkı sağlayan resmî/özel kurumlar, kimya temelli meslekler
F.8.4.6.1. Geçmişten günümüze Türkiye’deki kimya endüstrisinin gelişimini araştırır.
a. Ülkemizdeki kimya endüstrisinin gelişimine katkı sağlayan resmi / özel kurum ve sivil toplum kuruluşlarının yaptığı çalışmalara değinilir.
b. İthal ve ihraç edilen kimyasal ürünlerden birkaç önemli örnek verilerek Türkiye kimya endüstrisinin işleyişine değinilir.
F.8.4.6.2. Kimya endüstrisinde meslek dallarını araştırır ve gelecekteki yeni meslek alanları hakkında öneriler sunar.
Maddenin yapısını, özelliklerini, bileşimini, etkileşimlerini, tepkimelerini araştıran ve uygulayan bilim dalına Kimya denir.
Kısaca maddenin iç yapısını ve diğer maddelerle etkileşimini inceleyen bilim dalıdır.
Birçok sektör için gerekli olan kimyasal ham maddeleri veya ara ürünleri üreten tesislerinin bütüne kimya endüstrisi denir.
Yeni maddeler fabrikalarda kimyasal reaksiyonlarla üretilmektedir.
Kullanmış olduğumuz malzemelerin çoğu kimya endüstrisi sayesinde oluşturulmuştur.
Kimya endüstrisi otomotiv, deri, çimento, petrol, kağıt, kozmetik, gıda, tekstil, sağlık, boya, ilaç, gübre ve enerji sektörlerinde kullanılmaktadır.
Kimya endüstrisi son yıllarda ülkemiz için çok önemli bir sektör olmuştur.
Kimya sektörünün yapmış olduğu ihraç ürünleri ekonomiye katkı sağlamaktır.
Kimya endüstrisinin gelişmesi için katma değeri yüksek, yüksek teknoloji ürünlere yönelmelidir.
Ar-ge (Araştırma geliştirme ) çalışmalarına önem verilmelidir.
Türk plastik sektörü, Avrupa’nın en büyük 2. dünyanın ise en büyük 7. üreticisidir.
Türkiye, dünyanın en büyük 17. otomotiv üreticisidir.
Türkiye, Avrupa’nın en büyük 4. boya üreticisidir.
Türkiye’de kimya endüstrisi Cumhuriyetin ilanından sonra artmıştır.
Cumhuriyetin ilanından sonra devlet tarafından açılan sanayi kuruluşları kimyasal maddelere olan ihtiyacı gidermeye çalışmıştır.
Ülkemizde kimya sektörü istenilen seviyeye ulaşmış değildir, ancak kimya sanayi hızla gelişmektedir.
Not: 1950 yılından önce kimya endüstrisinde özel sektör bulunmamaktadır, devlet kimya endüstrisinin gelişmesi için fabrikalar açmıştır.
Marmara bölgesi: Petrokimya, ilaç, boya, temizlik ürünleri
Akdeniz bölgesi: Gübre ve petrol ürünleri
Ege bölgesi: Petrol ürünleri
Karadeniz bölgesi: Gübre sanayi
Ülkemizdeki kimya endüstrisinin gelişimine katkı sağlayan resmi ya da özel birçok kurum ve dernek vardır.
Her çeşit silah, mühimmat, patlayıcı madde, makine üretimi amacıyla kurulmuştur.
Türk Silahlı Kuvvetleri ve güvenlik güçlerinin ihtiyaçların karşılamaktadır.
Her türlü madde ve mamulün standardını, uygunluk değerlerini, deney ve ölçümleme faaliyetlerini sağlayan kamu kuruluşudur.
Türkiye’de bulunan petrol rafinerileri Tüpraş’a bağlı olarak çalışmaktadır.
Not: Mersin’de Ataş Rafinerisi 2004 yılında kapanmıştır.
Ülkemizde bor elementinin ekonomiye katkısını sağlayan, katma değeri yüksek bor ürün ve teknolojileri geliştirmeye ve kullanım alanlarını yaygınlaştırmayı amaçlayan kuruluştur.
Ülkemizin en önemli petrokimya şirketidir. Birçok petrokimyasal ham madde üretilmektedir.
Ülkemizin maden ve ham madde kaynaklarını araştırmak ve ekonomiye kazandırmakla görevli kuruluştur.
Ülkemizin petrol ve doğal gaz araştırması ve üretiminden sorumlu kuruluştur.
Kimya sanayisinin gelişimine katkıda bulunmak, ülkemizin kimya sanayisini dış ülkelere tanıtmak, sektörün güncel sorunlarını dile getiren dernektir.
Tübitak Kimyasal Teknoloji Enstitüsü, kimya alanında araştırma geliştirme (ar-ge) çalışmaları yürütmektedir.
| Kimya Endüstrisi Ürünleri |
Kimya sektörü, ham madde olarak çoğunlukla petrol ürünleri ve metalleri kullanır.
Günümüzde 70.000’den fazla ürün kimya sektörü tarafından üretilmektedir.
Ülkemizde kimya sektörü ithalata bağımlıdır.
Kullanılan ham maddelerin %70’i ithal edilmekte, % 30’u yerli üretimle karşılanmaktadır.
Dış ticarette en büyük engel uluslararası rekabetin fazla olmasıdır.
Kimya sektöründe rekabet çok fazladır. Kimya sektörünün gelişmesi ithalata bağlı olarak sağlanabilmektedir. Bundaki en büyük sebep olarak petrol, kauçuk gibi ham maddelerin dışarıdan alınmasıdır.
| Kimya Endüstrisi İhracat ve İthalat |
En fazla ihraç ettiğimiz ülkeler: Almanya, ABD, İspanya, İtalya, İngiltere, Hollanda, Rusya
En fazla ithal ettiğimiz ülkeler: Rusya, Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere
Kimya endüstrisi içerisinde birçok meslek dalı yer almaktadır.
Kimya, fizik, biyoloji, matematik ve ekonomi bilimlerini kullanarak ham maddelerden daha kullanışlı yeni maddelere dönüştüren mühendislik dalıdır.
Endüstriyel, teknolojik ve çevresel problemlere Kimya Mühendisleri çözüm üretebilmektedir.
Kimyagerlerin çalışmalarından elde ettikleri bilgileri, fabrikalarda üretime çevirirler.
Çalışma alanları
Petro-kimya, kozmetik, ilaç, temizlik, ısıtma sistemleri, savunma sanayi gibi bir çok alanda iş imkanına sahiptir.
Laboratuvar ortamında kimyasal maddelerin analiz ve üretimi ile ilgilenirler. Maddelerin yapısını, niteliğini inceler.
Ürettikleri ürünler numuneler şeklindedir. Fen Edebiyat Fakültelerinin Kimya bölümünden mezun olarak Kimyager unvanı alır.
Çalışma alanları
Tekstil, ilaç, gıda, kağıt, deterjan, gübre, gibi bir çok alanda iş imkanına sahiptir.
Kimya sektöründe numune alımı ve kontrolünü gerçekleştiren, alınan numuneleri analiz edebilen, analizlerini rapor edebilen kişilerdir.
Endüstri meslek liselerinin kimya teknoloji alanlarından mezun olanlar Kimya Teknisyeni olur.
Kimya sektöründe kimyagerler ile işçiler arasında ara eleman olarak çalışırlar.
Çalışma Alanları
Kimya teknisyenleri boya, cam, lastik, çimento, kağıt ve şeker fabrikaları olmak üzere bir çok fabrikada çalışma imkanına sahiptir.
Doğal gaz ve petrol aranması, üretimi, taşınması, depolanması ve işletilmesi ile ilgili konularda çalışmalar yapar.
Çalışma Alanları
Petrol ve doğal gaz sektörü
Fizik, kimya ve biyoloji tekniklerinden yararlanarak canlıların yapısal ve kimyasal yapılarını inceleyen bilim dalıdır. Genetik ilaçların etkisini inceleyen ve kimyasal değişiklikler konusunda araştırma yapan kişilere biyokimyager denir.
Çalışma Alanları
Gıda ve ilaç sektöründe kalite kontrol yaparlar.
Madenlerin bulunması, çıkarılması ve zenginleştirilmesi konularında çalışma yapan mühendislik dalıdır.
Petrol, doğal gaz ve diğer elementlerin rezervlerinin keşfedilip çıkarılması ve işlenmesi sürecinde maden mühendisliği görev yapmaktadır.
Gıdaların güvenilir bir şekilde üretimini, işlenmesini, dağıtılmasını sağlayan mühendislik dalıdır.
Bitkisel ve hayvansal üretim, tarımsal teknoloji, tarım makineleri, toprak bilimi, bitki besleme ve biyogaz enerji üretimi alanlarında uğraş veren mühendislik dalıdır.
Tıp doktoru, tıbbi ilaçların üretiminde biyo-kimya alanında çalışırlar.
Bu meslek dalları haricinde boya teknisyeni, rafineri teknisyeni, lastik teknisyeni meslek dalları bulunmaktadır.
Konu Özetini PDF olarak <——– indir ——–>
8.4.6 Türkiye’de Kimya Endüstrisi Konu Anlatımı.pdf
Dolaşım Sistemi Çalışma Kağıdı 6.Sınıf Dolaşım Sistemi Çalışma Kağıdı PDF indir 6.2.3 Dolaşım Sistemi Çalışma…
5.Sınıf Ay’ın Yapısı ve Özellikleri Çalışma Kağıdı 5.Sınıf Ay’ın Yapısı ve Özellikleri Çalışma Kağıdı PDF indir…