F.6.7.1. İletken ve Yalıtkan Maddeler
Önerilen Süre: 4 ders saati
Konu / Kavramlar: İletken maddeler, yalıtkan maddeler, iletken ve yalıtkan maddelerin kullanım alanları
F.6.7.1.1. Tasarladığı elektrik devresini kullanarak maddeleri, elektriği iletme durumlarına göre sınıflandırır.
F.6.7.1.2. Maddelerin elektriksel iletkenlik ve yalıtkanlık özelliklerinin günlük yaşamda hangi amaçlar için kullanıldığını örneklerle açıklar.
Akü, pil, batarya elektrik üretir.
Evimizde kullandığımız elektrik enerjisinin üretildiği yerlere elektrik santrali denir.
Elektrik kablolarla iletilir. Elektriğin iletilmesinde iletken ve yalıtkan maddeler beraber kullanılır. (Kablonun içinde iletken bakır, etrafında yalıtkan plastik vardır.)
Elektrik İletimi |
İletken maddeler
Elektrik enerjisini ileten maddelere iletken madde denir.
Yalıtkan maddeler
Elektrik enerjisini iletmeyen maddelere yalıtkan madde denir.
İletken maddeler | Yalıtkan maddeler | |
---|---|---|
1 | Bakır | Tahta Kaşık |
2 | Altın Bilezik | Cam bardak |
3 | Demir vida | Plastik |
4 | Civa | Kumaş |
5 | Kurşun | Silgi |
6 | Çinko | Yağlar (Zeytin yağ, Ayçiçek yağı …) |
7 | Çelik yay | Şekerli su |
8 | Kalay | Alkol |
9 | Nikel | Saf su |
10 | Krom | Benzin |
11 | Alüminyum folyo | Mazot (Motorin) |
12 | Titanyum | Lastik |
13 | Magnezyum | Kauçuk |
14 | Platin | Porselen tabak |
15 | Lehim (Kurşun + Kalay) | Bakalit |
16 | Tunç veya Bronz (Bakır + Kalay ) | Ebonit |
17 | Grafit (Kurşun kalen ucu) | Gazlar (Hava, Oksijen, Hidrojen, Karbondioksit, Azot, Klor…) |
18 | Pirinç (Bakır + Çinko) | Kağıt |
19 | Metal para | Yağmur suyu |
20 | Islak kumaş | Naylon |
21 | Islak tahta | Yün |
22 | Sabunlu su | Mika |
23 | Çeşme suyu | Teflon |
24 | Tuzlu su | Pamuk |
25 | Asitli su | Sünger |
26 | Bazlı su | Mukavva |
27 | Sirkeli su | Mürekkepli su |
28 | Limon suyu | Deri |
29 | Turşu suyu | Cam yünü |
30 | Çay | Saman |
31 | İnsan vücudu | Elyaf |
32 | Ter | Asbest |
33 | Toprak | İpek |
34 | Çamur | İnsan saçı |
35 | Meyve suyu | Tuz (Katı halde) |
36 | Deniz suyu | Elmas |
37 | Kola | Kolonya |
38 | Maden suyu | Strafor köpük |
39 | Gümüş yüzük | Kağıt para |
40 | Metal ataş | Ayna |
41 | Floresan lambadaki gaz | Yağlı kağıt |
42 | Neon lamba gazı | Pet şişe |
Genel olarak metaller elektrik iletkenidir.
Petrol ürünleri ise elektrik yalıtkanıdır.
Not: İletkenlik ve yalıtkanlık belirli şartlarda geçerlidir.
Yalıtkan olan maddeler yüksek elektrik enerjisinde (Volt) iletken olabilir.
Örneğin sıvılar yüksek voltajda iletken hale geçer. Bu nedenle elektrikli araçları sıvılardan uzak tutmalıyız.
Yıldırım ve şimşek elektrik enerjisidir.
Hava yalıtkan olmasına rağmen yıldırım ve şimşek olaylarında olduğu gibi yüksek elektrik enerjisi havanın iletken olmasını sağlamıştır.
Burada iletkenliği sağlayan elektriğin gerilimidir (Volt).
Gerilim arttıkça yalıtkan olan maddeler iletken hale geçer.
Not: Floresan, neon lambalar içinde gaz bulunmaktadır. Buda gazların iletken olabileceğini gösterir.
Evimizde kullandığımız elektrikli araçlar da elektrik çarpmalarına karşı yalıtkan maddelerle kaplanmıştır. Televizyon, ütü, saç kurutma makinesi gibi elektrikli araçlar yalıtkan maddelerle kaplanmıştır.
Elektrik çarpmalarından korunmak için şunlara dikkat edilmelidir.
1. Yıpranmış fiş, kablo ve prizleri kullanmamak.
2. Bir prize birden fazla fiş takmamak.
3. Elektrik prizlerine herhangi cisim sokmamak.
4. Elektrik direklerine tırmanmamak.
5. Banyo gibi ıslak ortamlarda elektrikli araçları kullanmamak.
6. Elektrik kablolarını ısıdan uzak tutmak.
7. Elektrikli araçlarda TSE belgesi bulunmalıdır.
8. Prizlerin üzerine kapak takılmalıdır.
9. Elektrikle çalışan araçlara topraklama hattı konulmalıdır.
İnsan zayıf bir iletkendir. 3-5 volt gerilimde elektriği iletmez.
İnsan vücudu 220 voltluk şehir elektriğini iletir, elektrik çarpması gerçekleşir.
Elektrik çarpmalarında şunlara dikkat edilmelidir.
Soru 1. Aşağıdakilerden hangileri iletken maddedir?
Soru 2: Altın ve gümüş iyi bir iletken olmasına rağmen, elektrik kablolarında bakır ve alüminyum kullanılmaktadır. Bunun sebebi nedir?
Soru 3: Aşağıdaki davranışlardan hangisi elektrik çarpmasına neden olabilir?
İletken ve Yalıtkan Maddeler Konu Anlatımı İndir
6.7.1 İletken ve Yalıtkan Maddeler Konu Anlatımı.pdf
Dolaşım Sistemi Çalışma Kağıdı 6.Sınıf Dolaşım Sistemi Çalışma Kağıdı PDF indir 6.2.3 Dolaşım Sistemi Çalışma…
5.Sınıf Ay’ın Yapısı ve Özellikleri Çalışma Kağıdı 5.Sınıf Ay’ın Yapısı ve Özellikleri Çalışma Kağıdı PDF indir…